Hữu Thỉnh sinh ngày 15 tháng 2 năm 1942 tại Phú Vinh – Duy Phiên – Tam Đảo(Tam Dương) – Vĩnh Phúc. Sinh ra trong một gia đình nông dân có truyền thống Nho học nhưng ông đã trải qua tuổi thơ ấu không dễ dàng: ở 6 năm với bác ruột, 10 tuổi phải đi phu, làm đủ mọi thứ lao dịch cho các đồn binh Pháp: Vân Tập, chợ Vàng, Thứa, Thanh Vân.
Từ sau hòa bình lập lại, vào năm 1954, Ông mới được đến trường. Năm 1963 ông tốt nghiệp phổ thông và nhập ngũ, trở thành một người lính thuộc Trung đoàn 202. Từ đây Hữu Thỉnh đã tham gia một số hoạt động như chăn bò, học lái xe tăng, làm cán bộ tiểu đội, dạy bổ túc văn hoá, viết báo và làm cán bộ tuyên huấn. Nhiều năm tham gia chiến đấu tại miền Bắc, đã trải qua hầu khắp các chiến trường máu lửa như Đường 9
Sau 1975, Hữu Thỉnh học trường Viết văn Nguyễn Du và là một trong số những học sinh khóa đầu tiên của trường.
Từ 1982, ông lần lượt đảm nhiệm các chức vụ quan trọng.
Hữu Thỉnh là người từng trải, viết nhiều, thường viết về con người và cuộc sống của người nông dân. Thơ ông giàu chất thơ, tuy giản dị nhưng vô cùng nhạy cảm và sâu lắng. Mời bạn đọc cùng thưởng thức những bài thơ hay của nhà thơ.
SANG THU
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
HỎI
Tôi hỏi đất: Đất sống với đất như thế nào?
– Chúng tôi tôn cao nhau
Tôi hỏi nước: Nước sống với nước như thế nào?
– Chúng tôi làm đầy nhau
Tôi hỏi cỏ: Cỏ sống với cỏ như thế nào?
– Chúng tôi đan vào nhau
Làm nên những chân trời
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Bình Yên
Ngõ ôm chèo theo sông
Lại ngược lên với suối
Bắt đầu là bóng núi
Vô cùng như mắt em
Gió níu gió lặng im
Thế là trời để ngỏ
Cho ta đến với mình
Trong thầm thì tiếng cỏ
Anh muốn bế cả chiều
Hôn lên ngày gặp mặt
Tình đầy trăng vẫn khuyết
Em xanh ngày đang xanh
Những chùm quả bình yên
Rời xuống triền núi vắng
Trời muốn nói câu gì
Ngó ta
Rồi im lặng!….
Thứ hoa đẹp nhất
Anh trao thầm bàn tay anh cho tôi
Bàn tay nóng tôi nhận vào cơn sốt
Tôi vét mãi mới tìm ra hạt thóc
Hạt thóc gầy ram ráp cứa vào đêm
Chúng tôi đi mót cuối bìa rừng
Giặc vừa rút sau một ngày rình rập
Gió ầm ào qua nương
Những bông lúa chỉ còn là bã gió
Chúng tôi tuốt phồng tay
Chúng tôi còn tuốt nữa
Hạt thóc nhằn ấm cả đêm suông
Đất rừng mênh mông
Đất núi mênh mông
Đất nhiều thế mà hiếm hoi hạt thóc
Chúng tôi nhìn dúm thóc trên tay
Những hạt thóc đã biến thành thuốc quý
Thóc hóa con đê ngăn cái chết dần mòn
Tôi hiểu vì sao anh đã khóc
Trong một sáng giao ban
– Tiểu đoàn thồ chẳng có gì thồ cả
Cứ đói ròng con gái hóa con trai
Cám ơn ngọn rau dựng người ốm dậy
Cám ơn con suối, cám ơn bờ khe
Con tép chết bom từ bến ngược trôi về
Nếu không đói không thể nào vớt được
Phát một mảnh rừng, trần lưng cuốc cuốc
Cuốc và vun rồi kéo cỏ ngụy trang
Anh nhón tay cắm hạt bí đầu tiên
Đêm mở cỏ đêm lần đi tưới nước
Hoa bí đỏ từ vạt nương Tư lệnh
Đổ dần sang khắp cứ bạn ngàn
Anh xoa xuýt trước màu hoa cứu đói
Đấy, thứ hoa đẹp nhất của đời anh.
– Cơn đói đi qua không để lại mảnh gì làm di vật
Không phải trận bom nên không dễ sưu tầm
– Kiên nhẫn chút, hỡi nhà viết sử
Đây, căn hầm Tư lệnh, hãy vào thăm
Hãy nắm chặt bàn tay mót thóc
Nhìn mái đầu quá nửa chẳng còn xanh
Những sợi tóc đứng yên mà ta nhìn thấy bão
Bao thăng trầm như sóng đánh qua anh.
Trở lại mùa xuân
Con chim xanh mê trái lựu trước vườn
Mùa hạ trôi qua từ ngày chim trốn tiếng
Em ở đâu? Cây thưa và bến rộng
Rượu nào cho người nhớ, áo nào cho người xa
Bóc hạt sen bùi gặp một tâm sen
Tâm sen đắng mình ơi ta vẫn đợi
Nếu em về đường sông gió sẽ thôi than thở bến đò
Nếu em về đường mây con chim xanh sẽ cùng em trở lại
Cả khu vườn cũng vừa trở lại
Kịp làm nên tháng giêng
Những mầm cây ríu rít nói về em
Em đỏ thắm một mình đi giữa lá
Anh lại đến tìm em qua chiếc dây rất mảnh
Sương sớm lo âu gió muộn bồn chồn
Sau vết bỏng chiếc hôn đầu ngày ấy
Ở cuối vườn có một nụ tầm xuân.
Bầu trời trên giàn mướp
Thu ơi thu ta biết nói thế nào
sương mỏng thế ai mà bình tĩnh được
hứa hẹn bao nhiêu bầu trời trên giàn mướp
lúc hoa vàng thu mới chập chờn thu
ngỡ như không phải vất vả chi nhiều
sau tiếng sấm thế là trời mới mẻ
quả đã buông thủng thẳng xuống bờ ao
ta cứ tưởng đất sinh sôi thật dễ
trời thu xanh và hoa mướp thu vàng
thưa mẹ
những năm bom nơi con không thể có
bến phà con đã qua, rừng già con đã ở
gặp vạt lúa nương con cũng viết thư về
nên không dám
dù một giây sao nhãng
bầu trời này từng dẫn dắt con đi.
Trên Một Chiếc Xe Tăng
Năm anh em trên một chiếc xe tăng,
Như năm bông hoa nở cùng một cội,
Như năm ngón tay trên một bàn tay,
Ðã xung trận cả năm người như một.
Vào lính xe tăng anh trước anh sau,
Nết ăn ở người thì lạnh, nóng,
Khi đã hát hòa cùng một giọng,
Một người đau tất cả quên ăn.
Năm anh em mỗi đứa một quê,
Ðã lên xe là cùng một hướng,
Đã lên xe là chung khổ sướng,
Trước quân thù nhất loạt xông lên.
Năm anh em mang năm cái tên,
Đã lên xe không còn tên riêng nữa,
Trên tháp pháo một ngôi sao màu lửa,
Năm quả tim một nhịp đập dồn.
Một con đường đất đỏ như son,
Một màu rừng xanh bạt ngàn hy vọng,
Một ý chí bay ra đầu ngọn súng,
Một niềm tin nghiến nát mọi quân thù
Một Ngày
Chiếc ly còn trên bàn
Thêm một ngày kỷ niệm chưa bị đem bán
Em chưa đứng chợ đen
Kiếm ăn bằng lừa đảo.
Thêm một ngày yên tâm nhìn các con
Chưa bôi xóa chưa phản loạn
Bạn cũ ghé thăm nhà
Chưa theo kiểu hợp đồng hai chiều.
Anh cầm đũa và vuốt tóc em
Thêm một ngày bằng bàn tay sạch
Uống nước còn biết tự xấu hổ
Chưa hắt cặn sang người khác
Người xanh người đỏ
Gánh gió leo dây
Bắc thang hỏi trời
Đèn khêu trước bão
Thêm một lần đi trên gai
Thêm một ngày được làm người lương thiện.
Chiều Sông Thương
Đi suốt cả ngày thu
vẫn chưa về tới ngõ
dùng dằng hoa quan họ
nở tím bên sông Thương
nước vẫn nước đôi dòng
chiều vẫn chiều lưỡi hái
những gì sông muốn nói
cánh buồm đang hát lên
đám mây trên Việt Yên
rủ bóng về Bố Hạ
lúa cúi mình giấu quả
ruộng bời con gió xanh
nước màu đang chảy ngoan
giữa lòng mương máng nổi
mạ đã thò lá mới
trên lớp bùn sếnh sang
cho sắc mặt mùa màng
đất quê mình thịnh vượng
những gì ta gửi gắm
sắp vàng hoe bốn bên
hạt phù sa rất quen
sao mà như cổ tích
mấy cô coi máy nước
mắt dài như dao cau
ôi con sông màu nâu
ôi con sông màu biếc
dâng cho mùa sắp gặt
bồi cho mùa phôi phai
nắng thu đang trải đầy
đã trăng non múi bưởi
bên cầu con nghé đợi
cả chiều thu sang sông.
Trái Đất Chẳng Rộng Đâu
Căn nhà ấy ta không ở được
Hai đứa kéo nhau ra ngoài đường
Rầm rập xe đi
Rầm rập người đi
Hai đứa ta đành dạt về bên phải
Trái đất chẳng rộng đâu
Ta dắt nhau trú dưới gốc cây
Chim kéo đàn đòi lại
Trái đất chẳng rộng đâu
Ta tìm về những ngôi nhà
Những ngôi nhà chật ánh đèn buổi tối
Hạnh phúc của người này là ngăn cách
của người kia
Trái đất chẳng rộng đâu
Ta hoang dại dưới trời
Lấy tình yêu làm mái nhà che chở
Em Còn Nhớ Chăng
Ai đưa đò tình
Dạt vào bến lở
Còn lại mình anh
Gom từng mảnh vỡ
Tháo cả mái trời
Che không đủ ấm
Đội nghìn cơn mưa
Không nhòe kỷ niệm
Như cây tìm lá
Như cá tìm vây
Anh gọi khản lời
Chiều dang dở gió
Mở trăng ra tìm
Trăng còn in bóng
Mở cỏ ra xem
Cỏ còn hơi ấm
Hoa vẫn ngày nào
Không an ủi được
Tình bao nhiêu bậc
Em còn nhớ chăng.
Xa Vắng
Xa vắng quá bồn chồn đi hỏi cát
Đường đông người, đâu nhỉ dấu chân em
Xa vắng quá một mình đi hỏi bến
Người sang đò có dặn sóng gì thêm
Xa vắng quá tần ngần đi hỏi chợ
Người mua gương dạo ấy có hay về?
Người mua gương đã một lần trở lại
Soi tưng bừng, rồi lặng lẽ quay đi
Ngôi Nhà Của Mẹ
Chiếc vé tàu cũng hồi hộp như con
khi con về với mẹ
con lại ngồi vào chiếc chõng tre xưa
nơi mẹ vẫn ngồi khâu cha thường chẻ lạt
bao xa cách lấp bằng trong chốc lát
trăm cánh rừng về dưới giọt ranh thưa
xin mẹ lại cho con bắt đầu đi gánh nước
gánh bao nhiêu trong mát để dành
xin mẹ lại cho con nấu bữa cơm mà không cần giấu khói
để con được cảm ơn ngọn lửa nhà ta
ngọn lửa biết thay con tìm lời an ủi mẹ
vẫn chiếc dây phơi buộc ở đuôi kèo
vẫn ở đó giờ cao hơn với mẹ
con phơi áo nghe hai đầu dây kể
thương quá những khi mưa con trai mẹ vắng nhà
chiến tranh đi qua mẹ con mình
hàng gạch lún giữa sân cơn mưa còn đọng nước
hôm nay con trở về nhà
chiếc vó nhện trên tường cũ vô cùng thân thuộc
với một người từng chịu nỗi cách xa
họ chỉ cần đi ngược con đường đã làm nên xa cách
là có thể về với mẹ được ngay
nhưng với một người lính như con
muốn gặp mẹ phải vượt lên phía trước
phải lách qua từng bước hiểm nghèo
ở trên đó bất ngờ con gặp mẹ
như con đang gặp mẹ bây giờ
bước chân con chưa kín mảnh sân nhà
phía biên giới lại những ngày súng nổ
ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ
chúng con đến và đi trong suốt cuộc đời mình.
Đi Trong Mây
Đi trong mây anh thấy ấm em à
Tiếng suối giục nghe khi mờ khi tỏ
Những tâm sự lúc thường nghe chẳng rõ
Đi trong mây tí tách sáng dần ra
Đi trong mây anh nghe tiếng chim
Hồn hậu quá như bàn tay em ấy
Đi trong mây tiếng bom nghe nhỏ lại
Để nhường cho tiếng gậy trập trùng vang
Những bước chân khua rộn cả không gian
Qua dốc đá vịn vai nhau mà bước
Núi tốt bụng đang ngồi xanh phía trước
Đợi đoàn anh vượt nốt đám mây này.
Tự Thú
Ta đâu có đề phòng từ phía những người yêu
Cây đổ về nơi không có vết rìu
Ôi hoa tặng, chiều nay ai dẫm nát
Mưa dập vỡ trên đường em trở gót
Người yêu thơ chết vì những đòn văn
Người say biển bị dập vùi trong sóng
Người khao khát ngã vì roi mơ mộng
Ta yêu mình tan nát bởi mình ơi.