Đời như một trang giấy mà trên đó chỉ toàn những dấu chấm lặng thôi. Chúng ta sinh ra, mang trọng trách của những dấu chấm, phải điền cho kín mặt giấy đó như một cách tuyên bố rằng: tôi đã có mặt trong đời.
***
Nếu chỉ đơn giản là một dấu chấm câm lặng, thì đời… nhạt nhẽo biết mấy! Một chỗ trong đời chỉ như cái chấm nhẹ của một ngòi bút lên mặt giấy. Nhưng làm dấu chấm có phải dễ thế đâu. Tôi đã từng nghe ai đó nói rằng: “Hãy tìm cho mình một cách riêng để cuộc đời mình kết thúc bằng dấu chấm.” với tôi, không quan trọng là bạn bắt đầu hay chết đi như một dấu chấm, mà bạn có đủ can đảm để nhập vai làm một dấu chấm thực thụ và làm hết mình ý nghĩa của dấu chấm đó hay không.
Có phải bạn vẫn hay nghĩ… dấu chấm như:
– tín hiệu của sự kết thúc
– phần tử cuối cùng đầy uy quyền, sức mạnh, mạnh mẽ đóng khép dòng chảy của sự vật.
– sự hoàn thành của một ý, một câu văn, một đoạn văn và có thể là một cuộc tình.
Không chỉ thế mà “chấm là đau và ai cũng sợ đau” (*)
Dấu chấm bé nhỏ như vậy “.” – giản dị và mộc mạc như thế nhưng “chấm nhẹ nhàng, liệu lòng nhẹ nhàng chăng?” (*)
Với tôi, thậm chí là nhiều người, dấu chấm hết không hẳn đã “xấu” như thế. “Hãy chết đi như một dấu chấm”, nhưng không phải ai cũng có thể đặt cho mình một dấu chấm. Chúng ta sinh ra cùng là dấu chấm được tạo từ nét bút của cuộc đời, chứ không phải những dấu chấm được dùng trên máy tính – những dấu chấm giống nhau và vô hồn.
Chỉ là một dấu chấm thôi, nhưng chúng ta luôn bị ảnh hưởng bởi những gì được viết đằng trước nó và hệ quả đằng sau một dấu câu. Đâu phải cứ là dấu chấm thì đằng sau không còn gì nữa? Đặt dấu chấm hết để mở ra một sự khởi đầu mới cho câu mới, đoạn mới, những ý tưởng còn đang nung nấu. Đằng sau dấu chấm có thể là một bước đi, một cuộc sống mới về phía tương lai. Hay nó giúp chúng ta nối dài những điều tốt đẹp, dù phía trước nó có tồi tệ như thế nào. Tình yêu được đặt dấu chấm xen ngang chưa chắc đã là một tình yêu chết. Có những mối quan hệ đã đi được rất rất xa. Đi xa đồng nghĩa với việc người đi đường cũng thấm mệt. Vì thế, đặt một dấu chấm ở giữa mối quan hệ không có nghĩa chúng ta nhẫn tâm gán cho nó một chữ “tử” mà để người trong cuộc có dịp dừng chân, lấy sức, tiếp thêm năng lượng, sẵn sàng bước tiếp trên hành trình dài phía trước. Tình yêu khi ấy tưởng chừng sắp lụi tàn bỗng được hồi sinh, tràn đầy yêu thương. Vậy đấy! Dấu chấm mang trong mình trách nhiệm “khởi đầu” là vì thế. Tôi nói: bạn sinh ra đã là một dấu chấm trên trang giấy đầy những dấu chấm, bởi bạn không chỉ là bắt đầu vai trò một dấu chấm mới, một vị trí mới trên trang “đời” mà bạn còn là sự tiếp nối của những dấu chấm phía trước. Đó là ông bà, bố mẹ bạn. Những dấu chấm gặp nhau trên trang giấy, dù vô tình hay hữu ý, nhưng biết cùng nhau tạo ra những sự khởi đầu mới. Các thế hệ “chấm trước” không để mình chết mòn trong câm lặng, mà để trang giấy của họ ngày một đông đúc hơn.
Dấu chấm không dừng lại ở đó. Trong một cái chấm tròn nhỏ bé, nó không chỉ biết đóng khép, biết bắt đầu, mà còn biết gợi mở. Vừa là dừng lại, vừa là tiếp diễn. Hoàn tất để tạo dựng những điều mới mẻ. Mỗi người trong chúng ta cũng vậy. Sự ra đi của bạn có thể là sự đau buồn của gia đình, nhưng biết đâu từ cuộc giã từ đó, những con người khác lại nhìn thấy trong đó được nhiều điều và gợi lên trong họ nhiều ý tưởng để họ có thể kéo dài những điều bạn chưa thực hiện được. Thế là dấu chấm thành dấu chấm lửng. Nó như những nốt nhạc không thành hình cứ ngân mãi trong bản nhạc đến vô cùng.
Bạn có thể là một dấu chấm to bự được cấu thành từ những dấu chấm nhỏ. Cuộc sống của bạn chính là quãng thời gian được ví như sự sắp đặt sát kề nhau của những dấu chấm liên tiếp. Và bạn cùng với những dấu chấm khác của cuộc đời lại tiếp tục đặt sát nhau để làm nên một dấu chấm to nhất – cuộc đời chung. Vẫn biết, trong cộng đồng những dấu chấm, sẽ có những dấu chấm “lép” hay những con người xấu xa, tiêu cực của xã hội. Nhưng tôi tin rằng, nếu bạn đã làm tốt vai trò của mình, là một dấu chấm “mẩy” thì lực hút của bạn sẽ tác động lên những dấu chấm kia, làm thay đổi phần nào xấu xa trong chúng. Và với niềm tin lạc quan (có mức quá đà) rằng trong xã hội, những thành phần xấu xa chỉ chiếm một phần rất nhỏ thì cái đẹp sẽ cảm hóa được cái xấu.
Nếu là dấu chấm, thì phải biết gói lại những gì đã qua để bắt đầu, để chúng ngủ thật sâu sau mỗi lần trỗi dậy đầy đau đớn. Và rồi sẽ lại có những điều tốt đẹp tìm đến gõ cửa.
Sẽ có đôi khi, bạn chán nản, thất vọng khi là một dấu chấm. Nhưng không ai muốn nhìn một dấu chấm lạc lõng giữa một dòng mà xung quanh nó có một khoảng cách với những dấu chấm khác. Không ai muốn đọc một câu, một đoạn văn bị ngắt quãng không đúng lúc bởi một dấu chấm ngớ ngẩn. Khi đó, câu văn, đoạn văn ấy sẽ trở nên vô nghĩa. Hay nói cách khác, bạn sống cả đời tưởng có mà như không. Nếu đã xác định là một dấu chấm, dù với vai trò bắt đầu hay kết thúc, thì hãy là một dấu chấm mạnh mẽ đặt đúng chỗ, sẵn sàng xuống dòng viết tiếp một đoạn mới. Mọi thứ khi chúng ta biết dừng lại và tiếp tục đúng lúc sẽ tốt đẹp cả thôi. Cuộc đời muôn màu, không chỉ với mình dấu chấm, nhưng nếu nhận thức được bản thân mình là ai, mình muốn gì, mình có vai trò gì đối với bản thân mình và đồng loại thì ta luôn tự tin sẽ vững vàng trước sóng gió mà cuộc đời đem lại thôi.
(*) Trích thơ “Dấu chấm hết” của Cao Minh Tùng