Chùm thơ Nguyễn Bính về tình yêu e ấp, lãng mạn

Nguyễn Bính không chỉ biết đến với nhà thơ “chân quê”, với những bài thơ về quê hương mộc mạc, giản dị. Mà Nguyễn Bính còn được biết đến với nhà thơ tình nổi tiếng. Những bài thơ tình của ông mang âm hưởng nhẹ nhàng nhưng không kém phần nồng nàn, sâu lắng.

Những bài thơ tình Nguyễn Bính “sống” mãi cùng thời gian:

Tương tư

“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông

Một người chín nhớ mười mong một người.

Gió mưa là bệnh của giời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.

Hai thôn chung lại một làng,

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?

Ngày qua ngày lại qua ngày,

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.

Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành.

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy cho tình xa xôi…

Tương tư thức mấy đêm rồi,

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho!

Bao giờ bến mới gặp đò?

Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?

Nhà em có một giàn giầu

Nhà anh có một hàng cau liên phòng

Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông

Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?”

So với trường phái thơ đương thời lãng mạng, chất thơ của Nguyễn Bính hội tụ đầy hồn quê, thấm đượm “hương đồng gió nội”, từ đó, tạo ra sự khác lạ. Điều đó được thể hiện rõ nét nhất thông qua “Tương tư”.

Sức hấp dẫn mà bài thơ khiến người đọc thổn thức không chỉ ở câu chuyện tình yêu đôi lứa. Mà còn ở tấm lòng tác giả đối với quê hương, cảnh vật, sự nâng niu trân trọng nghệ thuật dân tộc.

Mỗi câu thơ đều mang sắc thái ca dao dân gian thuần túy, mộc mạc, thể hiện hồn thơ bình dị, thanh khiết, đằm thắm mà sắc son.

Ghen

Cô nhân tình bé của tôi ơi!
Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười
Những lúc có tôi và mắt chỉ…
Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi.

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai,
Đừng hôn, dù thấy cánh hoa tươi,
Đừng ôm gối chiếc, đêm nay ngủ…
Đừng tắm chiều nay, biển lắm người.

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa,
Mà cô thường xức, chẳng bay xa,
Chẳng làm ngây ngất người qua lại,
Dẫu chỉ qua đường, khách lại qua.

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh
Chiêm bao đừng lẩn quất bên cô
Bằng không, tôi muốn cô đừng gặp
Một trẻ trai nào, trong giấc mơ.

Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ.
Đừng làm ẩm áo khách chưa quen.
Chân cô in vết trên đường bụi
Chẳng bước chân nào được dẫm lên.

Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi,
Thế nghĩa là yêu quá mất rồi
Và nghĩa là cô là tất cả.
Cô là tất cả của riêng tôi!

Ghen Nguyễn Bính là một sáng tác hay của ông được rút ra từ tập Nguyễn Bính – thơ và đời. Với Nguyên Bính ta có thể tìm được tát cả những rung cảm trong tình yêu. Đó có thể là mơ mộng, tỏ tình, thất tình, đau khổ, tương tư, ghen tuông…

Và bài thơ Ghen cũng vậy, đó cũng chính là những cảm xúc thường thấy trong tình yêu này.

Cô hái mơ

“Thơ thẩn đường chiều một khách thơ

Say nhìn xa rặng núi xanh lơ

Khí trời lặng lẽ và trong trẻo

Thấp thoáng rừng mơ cô hái mơ

Hỡi cô con gái hái mơ già

Cô chửa về ư? Đường thì xa

Mà cái thoi ngày như sắp tắt

Hay cô ở lại về cùng ta?

Nhà ta ở dưới gốc cây dương

Cách động Hương Sơn nửa dặm đường

Có suối nước trong tuôn róc rách

Có hoa bên suối ngát đưa hương

Cô hái mơ ơi!

Chả giả lời nhau lấy một lời

Cứ lặng rồi đi, rồi khuất bóng

Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi…”

Bài thơ là nỗi lòng của chàng trai vô tình phải lòng cô gái xa lạ, để rồi ngẩn ngơ tương tư mãi. Đồng thời cũng là bức tranh phác họa làng quê yên bình với những cảnh đẹp giản dị. Đây là một bài thơ đơn giản về nghệ thuật, chân thành về nội dung, song vẫn đủ để níu kéo trái tim độc giả.

Qua nhà

Cái ngày cô chưa có chồng

Đường gần tôi cứ đi vòng cho xa

Lối này lắm bưởi nhiều hoa

(Đi vòng để được qua nhà đấy thôi)

Một hôm thấy cô cười cười

Tôi yêu, yêu quá nhưng hơi mất lòng

Biết đâu rồi chả nói chòng

“Làng mình khối đứa phải lòng mình đây”

Một năm đến lắm là ngày

Mùa thu, mùa cốm vào ngay mùa hồng

Từ ngày cô đi lấy chồng

Gớm sao có một quảng đường mà xa

Bờ rào cây bưởi không hoa

Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo

Lợn không nuôi, đặc ao bèo

Giầu không, dây chẳng buồn leo vào giàn

Giếng khơi mưa ngập nước tràn

Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều.

Trong số những bài thơ tình của thi sĩ Nguyễn Bính, “Qua nhà” là bài thơ khá độc đáo. Xét về ý tứ, bố cục “Qua nhà” chia làm hai phần khá rõ: Tư tưởng tình cảm của nhân vật trữ tình “tôi” đối với cô gái thầm yêu, trộm nhớ trước và sau khi cô gái đi lấy chồng. Tình yêu là lĩnh vực tình cảm cực kỳ tế nhị, phức tạp và đặc biệt bậc nhất của con người. Thi sĩ đã phát hiện và bộc lộ sự tinh vi, tế nhị, đặc biệt ấy trong ” Qua nhà”.

Những bóng người trên sân ga – bài thơ tình nổi tiếng của Nguyễn Bính

Những bóng người trên sân ga
Những cuộc chia lìa khởi tự đây,
Cây đàn sum họp đứt từng dây.
Những đời phiêu bạt, thân đơn chiếc,
Lần lượt theo nhau suốt tối ngày…

Có lần tôi thấy hai cô bé,
Sát má vào nhau khóc sụt sùi.
Hai bóng chung lưng thành một bóng,
“- Đường về nhà chị chắc xa xôi?”

Có lần tôi thấy một người yêu,
Tiễn một người yêu một buổi chiều,
Ở một ga nào xa vắng lắm!
Họ cầm tay họ, bóng xiêu xiêu.

Hai chàng tôi thấy tiễn chân nhau,
Kẻ ở sân toa, kẻ dưới tàu,
Họ giục nhau về ba bốn bận,
Bóng nhoà trong bóng tối từ lâu.

Có lần tôi thấy vợ chồng ai,
Thèn thẹn đưa nhau, bóng chạy dài,
Chị mở khăn giầu, anh thắt lại:
“- Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi!”

Có lần tôi thấy một bà già,
Đưa tiễn con đi trấn ải xa.
Tàu chạy lâu rồi, bà vẫn đứng,
Lưng còng đổ bóng xuống sân ga.

Có lần tôi thấy một người đi,
Chẳng biết vì đâu, nghĩ ngợi gì!
Chân bước hững hờ theo bóng lẻ,
Một mình làm cả cuộc phân ly.

Những chiếc khăn mầu thổn thức bay,
Những bàn tay vẫy những bàn tay,
Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt,
Buồn ở đâu hơn ở chốn này?

*

Tôi đã từng chờ những chuyến xe,
Đã từng đưa đón kẻ đi về.
Sao nhà ga ấy, sân ga ấy,
Chỉ để cho lòng dấu biệt ly?

Hà Nội, 1937

Là một trong những tác phẩm thơ Nguyễn Bính đặc sắc mà thieuhoa muốn giới thiệu đến bạn. Tác giả đã lựa chọn sân ga và hình ảnh con tàu để diễn ra những cuộc chia ly đau đến xé lòng.

Sự chia ly ở đây có tình yêu, có gia đình, có bạn bè. Thậm chí đôi khi còn là sự chia ly đối với chính bản thân mình. Hình tượng sân ga ở đây có khi rất thực, nhưng cũng lại trở thành ẩn dụ cho sân ga trong lòng Nguyễn Bính và người đọc.

Lỡ bước sang ngang

“- Em ơi, em ở lại nhà,
Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương.
Mẹ già một nắng hai sương,
Chị đi một bước trăm đường xót xa.
Cậy em, em ở lại nhà,
Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương.

Hôm nay xác pháo đầy đường,
Ngày mai khói pháo còn vương khắp làng.
Chuyến này chị bước sang ngang
Là tan vỡ giấc mộng vàng từ nay.
Rượu hồng em uống cho say,
Vui cùng chị một vài giây cuối cùng.
(Rồi đây sóng gió ngang sông,
Đầy thuyền hận, chị lo không tới bờ)
Miếu thiêng vụng kén người thờ,
Nhà hương khói lạnh, chị nhờ cậy em.
Đêm qua là trắng ba đêm,
Chị thương chị, kiếp con chim lìa đàn.
Một vai gánh lấy giang san…
Một vai nữa gánh muôn vàn nhớ thương.
Mắt quầng, tóc rối tơ vương,
Em còn cho chị lược gương làm gì!
Một lần này bước ra đi,
Là không hẹn một lần về nữa đâu.
Cách mấy mươi con sông sâu,
Và trăm nghìn vạn dịp cầu chênh vênh.
Cũng là thôi… cũng là đành…
Sang ngang lỡ bước riêng mình chị sao?
Tuổi son nhạt thắm phai đào,
Đầy thuyền hận, có biết bao nhiêu người!
Em đừng khóc nữa, em ơi!
Dẫu sao thì sự đã rồi, nghe em!
Một đi bẩy nổi ba chìm,
Trăm cay, ngàn đắng, con tim héo dần.
Dù em thương chị mười phần,
Cũng không ngăn nổi một lần chị đi.”

Chị tôi nước mắt đầm đìa,
Chào hai họ để đi về nhà ai…
Mẹ trông theo, mẹ thở dài,
Dây pháo đỏ bỗng vang trời nổ ran.
Tôi ra đứng ở đầu làng,
Ngùi trông theo chị khuất ngàn dâu thưa.

II

Trời mưa ướt áo làm gì?
Năm mười bẩy tuổi chị đi lấy chồng.
Người ta: pháo đỏ rượu hồng,
Mà trên hồn chị: một vòng hoa tang.
Lần đầu chị bước sang ngang,
Tuổi son sông nước đò giang chưa tường.
Ở nhà, em nhớ mẹ thương,
Ba gian trống, một mảnh vườn xác xơ.
Mẹ ngồi bên cửi xe tơ,
Thời thường nhắc: Chị mày giờ ra sao?
“- Chị bây giờ”… Nói thế nào?
Bướm tiên khi đã lạc vào vườn hoang.
Chị từ lỡ bước sang ngang,
Trời dông bão, giữa tràng giang, lật thuyền.
Xuôi dòng nước chảy liên miên,
Đưa thân thế chị tới miền đau thương.
Mười năm gối hận bên giường,
Mười năm nước mắt bữa thường thay canh.
Mười năm đưa đám một mình,
Đào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên.
Mười năm lòng lạnh như tiền,
Tim đi hết máu, cái duyên không về.

“Nhưng em ơi, một đêm hè,
Hoa xoan nở, xác con ve hoàn hồn.
Dừng chân trên bến sông buồn,
Nhà nghệ sĩ tưởng đò còn chuyến sang.
Đoái thương, thân chị lỡ làng.
Đoái thương phận chị dở dang những ngày.
Rồi… rồi… chị nói sao đây!
Em ơi, nói nhỏ câu này với em…
…Thế rồi máu trở về tim,
Duyên làm lành chị duyên tìm về môi.
Chị nay lòng ấm lại rồi,
Mối tình chết đã có người hồi sinh.
Chị từ dan díu với tình,
Đời tươi như buổi bình minh nạm vàng.

“Tim ai khắc một chữ “nàng”
Mà tim chị một chữ “chàng” khắc theo.
Nhưng yêu chỉ để mà yêu,
Chị còn dám ước một điều gì hơn.
Một lầm hai lỡ keo sơn,
Mong gì gắn lại phím đờn ngang cung.
Rồi đêm kia, lệ ròng ròng,
Tiễn đưa người ấy sang sông, chị về.
“Tháng ngày qua cửa buồng the.
Chị ngồi nhặt cánh hoa lê cuối mùa.”

III

Úp mặt vào hai bàn tay,
Chị tôi khóc suốt một ngày một đêm.

“- Đã đành máu trở về tim,
Nhưng khôn buộc nổi cánh chim giang hồ.
Người đi xây dựng cơ đồ…
Chị về giồng cỏ nấm mồ thanh xuân.
Người đi khoác áo phong trần,
Chị về may áo liệm dần nhớ thương.
Hồn trinh ôm chặt chân giường,
Đã cùng chị khóc đoạn trường thơ ngây.
Năm xưa đêm ấy giường này,
Nghiến răng… nhắm mắt… cau mày… cực chưa!
Thế là tàn một giấc mơ,
Thế là cả một bài thơ não nùng!
Tuổi son má đỏ môi hồng,
Bước chân về đến nhà chồng là thôi!
Đêm qua mưa gió đầy giời,
Trong hồn chị, có một người đi qua…

Em về thương lấy mẹ già,
Đừng mong ngóng chị nữa mà uổng công.
Chị giờ sống cũng bằng không,
Coi như chị đã ngang sông đắm đò.”

Tác phẩm tái hiện nỗi đau day dứt về số phận của người phụ nữ khi bị thói đời, hủ tục của chế độ xưa đã kìm ép cuộc đời. Vì thế, khiến họ phải lỡ bước sang ngang, đau đớn và dằn vặt khôn nguôi.

Những vần thơ này khiến người đọc dấy lên niềm xúc động mà không thể nói thành lời. Đó là sự thương cảm dành cho luật lệ hà khắc, từng câu thơ xé lòng đã chạm vào trái tim mỗi người.

Hôn nhau lần cuối

Cầm tay, anh khẽ nói:

– Khóc lóc mà làm chi?

Hôn nhau một lần cuối,

Em về đi, anh đi.

Rồi một, hai, ba năm,

Danh thành anh trở lại.

Với em, anh chăn tằm,

Với em, anh dệt vải.

Ta sẽ là vợ chồng.

Sẽ yêu nhau mãi mãi.

Sẽ se sợi chỉ hồng,

Sẽ hát câu ân ái.

Anh và em sẽ sống,

Trong một mái nhà tranh.

Lấy trúc thưa làm cổng,

Lấy tơ liễu làm mành.

Nghe lời anh, em hỡi!

Khóc lóc mà làm chi?

Hôn nhau một lần cuối,

Em về đi, anh đi…

Bài thơ Hôn nhau lần cuối diễn tả một thứ cảm xúc đau đớn lúc chia xa ngậm ngùi. Rõ ràng lần chia xa này có hẹn ngày gặp lại tuy nhiên nó cũng quá đỗi mong manh. Bởi câu yêu đã nói nhưng mộng ước khó thành. Để cảm nhận được sâu sắc hơn ngôn từ của bài thơ. Bạn có thể tìm hiểu thêm bài hát cùng tên. Bởi bài thơ này đã được nhạc sĩ Văn Phụng phổ nhạc.

sưu tầm|ketnoicamxuc.com